Araştırmalara göre her yıl yaklaşık 1.6 trilyon elektronik ürün satın alınıyor. Teknolojik aletlerin kullanımının giderek artması ve her gün yeni özelliklere sahip ürünlerin piyasaya sürülmesi tüketicileri yeni ürünlere yöneltiyor. Ancak elektronik ürün tüketim çılgınlığının çevreye, ekonomiye, enerjiye büyük zararları var. Kullanılmayan eski ürünler çoğu zaman çöpe atılıyor veya dolaplarda çürüyor. Bu ürünler farklı bir şekilde değerlendirilmediğinde veya takas edilmediklerinde birer elektronik atık haline geliyorlar. İçerdikleri kurşun, cıva ve kadmiyum gibi metal ve bileşenlerin toprağa karışmasının büyük zararları olan teknolojik ürünler toprakta yaklaşık olarak 1000 yılda çözünüyor. BM’ye göre toplam küresel elektronik atığın %15-20’si geri dönüştürülüyor, bu ürün fazlalığını ve değerini düşününce çok düşük bir oran.
E-atığın geri dönüşümü, çeşitli değerli metalleri ve diğer malzemeleri elektronikten kurtarmamızı, doğal kaynakları korumamızı, kirliliği azaltmamızı, depolama alanlarını korumamızı ve iş yaratmamızı sağlar. Bir raporda Apple, 2015 yılında geri dönüştürülmüş iPhone, Mac ve iPad’lerden 40 milyon dolar değerinde 2.204 pound altın geri kazandığını açıkladı.
Buzdolapları, derin dondurucular ve diğer soğutma ekipmanları, bilgisayarlar ve telekomünikasyon ekipmanları, güneş panelleri, TV’ler, monitörler ve ekranlar, Led ampuller ve daha birçok ürün elektronik atık kategorisine giriyor.
ELEKTRONİK ATIKLAR NASIL GERİ DÖNÜŞTÜRÜLÜR?
Elektronik cihazların geri dönüşümü zor olabilir, çünkü atılan elektronik cihazlar, çeşitli oranlarda cam, metal ve plastikten üretilen karmaşık cihazlardır. İlk aşama cihazların toplanmasıdır. Çeşitli kurumlarda elektronik atıklar için geri dönüşüm kutuları görebiliriz. Bunlar dışında elektronik atıkları toplayan şirketler ve sivil toplum kuruluşları da var. Ancak ürünleri göndermeden önce tüm kişisel bilgilerinizin tamamen silindiğinden emin olmalısınız. Toplama aşamasından sonra elektronikler tesislerde küçük parçalara ayrılır ve parçalama, ayırma aşamaları tamamlandıktan sonra, ayrıştırılan malzemeler yeni elektronik veya diğer ürünlerin üretimi için kullanılabilir hammadde olarak satışa hazırlanır.
Türkiye, yıllık 503 bin ton atıkla en çok e-atık üreten ülkeler arasında 17. sırada yer alıyor. Ancak elektronik atıkların geri dönüşümü ve geri kazandırılması için TEGV, Vodafone, Teknosa, Atıknakit gibi şirket ve kuruluşlar çalışmalar yürütüyor. Tüketici olarak bize de daha az elektronik ürün atık satın almak, aldıklarımızı işlevini yitirene kadar kullanmak ve kullanmak istemediklerimizi takaslamak veya geri dönüştürmek düşüyor.
Elektronik atıklarla ilgili gerçekleştirdiğimiz YouTube yayınımızı izleyebilirsiniz. Tüketici olarak bilinçlendikçe çevreye verdiğimiz zararı en aza indirebiliriz. Farkındalık yaratmak için paylaştığımız yazılar blogumuzu takipte kalın!
